analog/analogue-geliştirici banyo
Güvenlik
Birinci dereceden zehirli olmamasına rağmen, tüm işlemlerde kullanılan kimyasallarla uzun süre temas çeşitli sağlık problemlerine sebep olacağından (özellikle alerjik), tüm işlemler boyunca koruyucu eldiven ve maske kullanılmasını öneririm. Özellikle eldiven kullanmadığım zamanlarla alerjik hassasiyetimin arttığını fark ediyorum (ellerim kaşınıyor).
Geliştirici Banyo Hazırlama
Piyasadan temin edilen sıvı ya da toz terkipli solüsyonlarla geliştirme banyosu hazırlamak kolaydır. Hazır karışıma hangi sıcaklıkta, ne kadar su ekleyeceğiniz ve karıştırma önerileri paketlerin üzerinde kolay anlaşılır şekildedir. Bir diğer yöntem de gerekli kimyasalları piyasadan ayrı ayrı alıp geliştirici karışımı kendiniz yapmanızdır. Ancak işlem kolaylığı, ekonomik sebepler ve halen bulunabildiği için film geliştirme için solüsyon ya da toz karışımı piyasadan almak tercih edilebilir ancak yine de bu işi bir üst aşamaya çıkarıp, karışımı kendisi elde etmek isteyenler malzeme seçimi bölümünde yer alan, kimyasalların seçimi bölümünü inceleyebilir.
Şimdi, geliştirici banyo hazırlığı ve kullanımı hususunda elde ettiği güvenilir bilgileri aktarmak istiyorum;
-Geliştirici sulandırma oranı arttıkça, konsantrasyon düşer. Siyah Beyaz Negatif / Ergün Turan, s.202
-Banyo ısı miktarı, aksi belirtilmedikçe 20 derece olacaktır. Yüksek sıcaklık, yüksek kontrast sağlar. Siyah Beyaz Negatif / Ergün Turan, s.196
-1 litre taze geliştirme banyosunu en çok 4 kez kullanabiliriz. Fotoğrafça / Sabit Kalfagil, s.114
-Geliştirme banyosunun süresini arttırmak kontrastı arttırır. Siyah Beyaz Negatif / Ergün Turan, s.126
-Uzun banyo süresi; yüksek Kontrasta, az banyo süresi ise düşük kontrastlı (yetersiz kontrast) bir sonuca sebep olur.Negatifin düşük yoğunluk bölgeleri ile yüksek yoğunluk bölgelerinin banyo süresindeki artış ya da azalışlar karşısındaki tepkileri eşit değildir. Temel olarak, fazla ya da eksik banyo ışıklı alanları daha çok etkiler. Yani, banyo sürelerindeki artış, gölge alanların yoğunluğunu fazla etkilemezken, ışıklı alanların yoğunluğunu çok fazla arttırır. Gölge ve ışıklı alanlar arasındaki bu açılma, negatif kontrastının yükselmesine sebep olur. Banyo sürelerindeki azalış, ise gölge alanların yoğunluğunu fazla etkilemezken, ışıklı alanların yoğunluğunu önemli oranda düşürür. Bu da, negatif kontrastının düşmesine sebep olur. Siyah Beyaz Negatif/Ergün Turan, s.126
-Bir negatifin görüntüsündeki öz, kararmış gümüş tuzların ile ilişkilidir. Fazla banyo, gümüş tuzlarının genleşerek şişmesine ve aralarındaki bağların sıkışmasına sebep olur. Ancak, geliştirme ile kontrast artarken gren de artar. Siyah Beyaz Negatif / Ergün Turan, s.127-s.191
-Banyonun ilk dakikalarında, gölge detaylar gelişimini tamamlarken, ışıklı bölgelerin gelişimi sonraki dakikalarda gerçekleşmeye başlar. Siyah Beyaz Negatif / Ergün Turan, s.128
-Çalkalama(ajitasyon) amacı¸her noktada aynı miktarda geliştirilmiş negatifler elde etmenin yanı sıra, geliştirme işlemi sırasında ortaya çıkan yan ürünler (jel parçacıkları v.s.) emülsiyona ya da filme yapışmasını önlemektir. Temel Fotoğraf Semineri Ders Notları / İFSAK, s.75
-Banyo süresini uzatarak kontrastı arttırmaya genişleme (grenler şişer, birbiri içine geçer), banyo süresini azaltarak kontrastı azaltmaya ise sıkıştırma denir.
-Sürekli ajitasyon konsantrasyonu arttırır.
-Genel bir ifade ile geliştirme banyosu, 20 derece ısıda yaklaşık 7 dakika ajitasyon ile elde edilir (genel bir süredir, değişebilir).
-Gizli görüntü ışıktan etkilendiği oranda kararır, yani metalik gümüşe çevrilir. Temel Karanlık Oda/Magep,s.22
-İlford marka film kullanıyorsanız; geliştirme banyosunda tankın ilk dakika sürekli çalkalama yapılır, sonrasında her dakikada 10 sn çalkalama yeterli olur. Kodak marka filmlerde ise temel prensip; ilk dakika da sürekli çalkalama, sonrasında ise her 30 sn’de 5 sn çalkalama yapılması şeklindedir.
-Saptama banyosu süresi artarsa, konsantrasyon düşer. Siyah Beyaz Negatif / Ergün Turan, s.223
-Bozulmuş geliştirici banyo; kirli sarımtırak renkte ise, sülfür kokusu varsa (keskin bir koku) ve sallandığında kabarcıklar gitmiyorsa banyo bozulmuştur. Modern Fotoğraf Sanatı / Ümit İmer, s.147