Barry Lyndon / Stanley Kubrick*-1975


Film Hakkında
Filmde ışık kullanımının o büyülü atmosferi, beni bu işin sırrını araştırmaya itince bu yazı da kendi kendine çıkmış oldu… Film; maceracı bir adamın varlıklı bir kadınla evliliği ile gelişen haz ve acılar yumağı, aynı zamanda bir insanlık eleştirisi üzerine… Güçlü sonatlaΘ eşliğinde görsel bir şölen…

Kubrick ile Fotoğraf, Resim ve Sinema Yolculuğu
Babasının yaş gününde hediye ettiği fotoğraf makinesi1 ile kaydetme edimine erken yaşlarda başladığını, sonrasında ‘Look Dergisi’ için fotoğraf çektiğini Θ ve Gainsborough, Hogarth, Reynolds, Chardin, Watteau, Zoffany, Stubbs, Chodowiecki gibi ressamların çalışmalarını izlediğini ve onlardan etkilendiğini okuyoruz Θ.
Tüm bu ressamları tek tek incelemek yerine, Kubrick’i en çok etkileyen ressamlardan biri olan 17.yy ressamı William Hogarth’ın Θ çalışmalarına dikkat çekmek istiyorum. Hogarth’ın resimlerine bakınca, neredeyse tüm çalışmalarında “az ışığı ve etkilerini” kullanmayı sevdiği anlaşılıyor; az ama kaybolmayan bir ışık bu, resimlerinde neredeyse karanlık bir bölge yok; onun resimlerinde tüm tablo boyunca Adams’ın 2-8 zone aralığının Θ dışına çıkamıyoruz…
Mesela, Hogarth’ın şu iki tablosuna bakalım;
1734-Kumar Evinden Bir Görüntü, Hogarth W

1743-Kontun Ölümü, Hogarth W                                                      

Merkezden, arka plana doğru etkisini kaybeden ışık, tüm tablo boyunca ayrıntıları yok edecek kadar kararmıyor, çok özel bir anlayış bu, izlemek heyecan verici… resimlere ilişkin hikâyeler aklımdan peşi sıra geçiyor, duramıyorum… Bir resim, yani kabaca “eni boyu belirli bir yüzey” nasıl oluyor da beni orada tutmayı başarabiliyor? Fotoğraf da bunu yapabilir mi?

Kubrick ve Barry Lyndon
Kubrick, kaydedeceği bu filmde aklını Hogarth’ın resimlerindeki gibi bir ışık ortamını sağlamaya takınca, bir mum ışığında bile tüm alanı gösterebilecek bir etkinliğe sahip olan Nasa’nın uydu kayıtları için özel olarak imal ettirdiği Zeiss marka 50mm f/0,7 tipi bir objektif Θ kullanmış.
Arka plandaki kahramanlara hep saygı duymuşumdur bu sebeple bu yazımda, “Richard Vetter” ismini de anmak istiyorum, bir optik uzmanı olan Vetter, filmin kaydında objektiflerin modifikasyonunda Θ ve olası sorunların bertaraf edilmesinde teknik destek sağlamış bir uzman, gerçek bir dost, rahat uyusun.

Bir Hogarth fotoğrafı çekmek
Son olarak, Barry Lyndon filminden, dolayısı ile Hogarth’dan  etkilenerek, kaydettiğim fotoğraflardan birini paylaşmak istiyorum;
© A.Tufan Palalı 16.02.2012
0,7 f değeri veren bir NASA objektifi edinmek zor ama ama mevcut imkânlarla da bu tip bir fotoğraf çekilebilir.
__________________________
*Stanley Kubrick Θ’, 1928 – 1999 arasında yaşamış, ABD’li film yönetmeni,Tom Cruise ile Nicole Kidman’ın oynadıkları “Gözü Tamamen Kapalı / Eyes Wise Shut” filmini bitirdikten birkaç gün sonra 71 yaşında ebedi yolculuğuna başlayan Kubrick, toplam 13 film yaptı.
Kubrick’in bu fotoğrafına ne zaman baksam, onun bir sonraki gün kaydedeceği sahneyi tasarlarken, sabaha kadar uyumadığını düşünürüm, onun aklındakileri ortaya koyma inadı bana güç verir… gözlerine bakın; ne kadar kararlı, ne kadar umut dolu ama ne kadar da yorgun…
_____________________________
Stanley Kubrick, Taschen, 2008, USA, ISBN978-3-8228-3115-1, p.13