Bugün katıldığım bir sınavda bir video kamera tarafından kaydedilince, fotoğrafın da uzantılarından biri olan “izleme/izlenme” meselesine “panoptikon” kavramı üzerinden değinmeye karar verdim. Annenin karnındaki bebeğine yönelik içgüdüsel “izleme” edimi, günümüzde otorite tarafından kullanılan bir kontrol etme biçimine dönüştü!..

Orwell’in “öngörüsü“ gerçeğe dönüştü, “BÜYÜK BİRADERİN GÖZÜ ÜZERİNDE!..” “Gör ve cezalandır”

Gözetleme suçu azaltır mı? Yoksa suçu bir tanım olarak sunup, suçu meşrulaştırır mı? Günümüzde, kamusal alanlarda güvenliği kontrol etmek üzere konuşlandırıldığı iddia edilen “izleme mekanizmaları”, muhtemelen yakın gelecekte bedenlerimize zerk edilecek, olanaksız gibi görülen “sıfırdan izlenme” düşüncesi kendini sağlık gerekçesi üzerinden, bir korunma metodu olarak uygulamaya soktu bile…

Kerem Işık, Iskalı Karnaval* isimli kitabında yer verdiği öykülerinde de, gözetlemenin iktidar konumuna ilişkin çarpıcı göndermeler yapıyor:

“Hayda!” isimli öyküde, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının, sosyal ve kültürel dokudaki aşınmalara karşı aile yapısının ve değerlerinin korunarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak gerekçesiyle başlayan HAYDA (Hayat Danışmanlığı) projesi kapsamında, yeni evli bir çiftin evine atanan görevli ile yaşananlar anlatılıyor. Hicivsel ama hayli çarpıcı, gözetlemenin nerelere ulaşabileceğini düşünmeye zorluyor sizi. Öykünün bir bölümünde, görevlinin aile hakkında vereceği raporun olumsuz olması halinde; toplumsal huzuru bozmak ya da soyun ilerleyişine engel olmakla suçlanıp, yargılanabileceğinden bahsediyor. Ve öykünün sonuna doğru bakanın şu sözlerine yer veriliyor; “Bireysel isyanlara göz yumarsak hayalini kurduğumuz toplum düzeyine asla ulaşamayız”.

Aynı kitap içerisinde yer alan “Bana Veri gerek Veri” isimli öyküde ise devlet tarafından kullanılması teşvik edilen Verimatik isimli cihazla ilgili teknik sorunlar yaşayan bir tüketicinin, ürünü geri vermek istemesi üzerine, şirketin müşteri ilişkileri müdürünün yazdığı mektup üzerine: Müdür, tüketiciye gönderdiği mektupla cihaz tuvalette dahi kapanmayıp veri almaya devam etmesi, banyodaki tartıya çıkınca hamilelik uyarısının aktive olup bebek bezi reklamları gösterilmeye başlanması ve, ailenin 12 yaşındaki oğluna prezervatif reklamlarının gösteriliyor olması vb. şikayetlerine cevap veriyor.

:–)

/

When I was recorded by a video camera in an exam I took today, I understood that it is time for entering the matter of “watching or being watched”, one of the branches of photography, from the aspect of the “Panoptic Ron”…

In her pregnancy, a mother’s instinctive acquisition of “watching” her baby has turned to be a way of controlling used by the authority in today’s world!…

Orwell’s prediction  has completely been turned to a reality : “BIG BROTHER IS WATCHING YOU!…”  “See and punish.”

Does “watching” decrease the degree of crime? Or do the video cameras, fixed for finding out the crime, legitimize it by presenting it as a definition?

In today’s world, cameras called “watching devices” that are claimed to be fixed only for controlling the security of the public sphere will probably be injected into our bodies near future to be watched closely. The thought of “Being watched closely” that seems impossible has already started to apply itself as a protection method under the pretext of health justification …

_

*Iskalı Karnaval, Kerem Işık, YKY, Mart 2015

Fotoğraf çekim tarihi/yer-Shooting date/place: 10.10.2012/İstanbul